İdeal Gümrük Müşavirliği LTD. ŞTİ.
31 Mart 2007 Tarih 26479 Sayılı Resmi Gazeteyle Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması hakkında yönetmelik yayınlanmıştır. Bu yönetmeliğin 25. maddesinde belirtildiği üzere yayınlanacak bir tebliğ ile yabancı madde taşıyan firmaların güvenlik danışmanı istihdam etmesi zorunlu kılınacaktır. Ayrıca ülkemiz ADR (The International Carriage of Dangerous Goods) antlaşmasına taraftır. Ve bu antlaşmaya göre taraf ülkelerin tehlikeli madde taşıması yapabilmesi için güvenlik danışmanı (DGSA: Dangerous Goods Safety Adviser) bulundurması gereklidir.
TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞI
Günümüzde tehlikeli madde özelliği olan maddelerin Uluslararası alanda ticareti ekonomik anlamda önemli bir yer tutmaktadır. Tehlikeli maddelerin yüklenmesi, taşınması, istiflenmesi ve depolanması için; özel düzenek gerektiren depolara, araçlara ve özel bir eğitime ihtiyaç vardır. Herhangi bir olay veya kaza sonucu oluşan çok düşük miktardaki bir sızıntının dahi çevreye yayılması tabiata ve insan sağlığına ciddi hasar verebilir.
Tüm bu gerekliliklerden dolayı Birleşmiş Milletler Avrupa Komisyonu 30 Eylül 1957 tarihinde ADR (Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile taşınmasına ilişkin Uluslararası Yönetmelik) antlaşması imzalamış ve 29 Ocak 1968 tarihinde yürürlülüğe sokmuştur. Türkiye 22 Şubat 2010 tarihinde bu konvansiyona dahil olmuştur.
Ulaştırma Bakanlığı ilk olarak 31 Mart 2007 tarihinde tehlikeli maddelerin karayoluyla taşınması hakkında yönetmelik çıkarmıştır. Bu yönetmelik kapsamında ADR hükümlerini uygulamak zorunlu kılınmıştır. Bu yönetmelik iki defa ertelenmiş ve en son 18 Aralık 2010 tarihinde bu yönetmelikte bahsi geçen maddelerin hangi tarihlerde yürürlülüğe gireceği kesin
bir şekilde belirtilmiştir.
Taşımacılıkla ilgili bu kararlara ek olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 12 Haziran 2012 tarihinde yayınladığı yönetmelik ile Gümrük yönetmeliğinin 81. ve 330. maddelerinde ve
EK 62'de değişiklik yapmıştır. EK 62 listesinde bulunan 1. ve 2. sıralı listeler, ADR ekinde yer alan tehlikeli mallar listesindeki UN tehlikeli eşya kodları esas alınarak oluşturulmuştur. Bu liste kapsamındaki malların, niteliklerine ve yapılacak faaliyetin özelliklerine uygun özel düzenek ve yapılara sahip genel veya özel antrepolara konulması zorunludur. 3. listedeki eşyalar korunmaları, soğuk hava depolarında olduğu gibi özel tertibat gerektiren eşyalardır. Ayrıca EK 12 listesi yürürlülükten kaldırılmıştır.
Tüm bu çıkan yönetmelikleri analiz ettiğimizde Türkiye'de yeni bir meslek kolu ihtiyacı ortaya çıkacaktır. Tehlikeli madde ticaretiyle direk ya da dolaylı olarak temas halinde olan her sektörün bünyesinde özel eğitimli elamanlara ihtiyaç olacaktır. Taşıyıcı firmalarda SRC5 belgeli sürücüler gereklidir. Ayrıca bu firmalarda ADR konvansiyonunda da vurgulandığı gibi Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı bulundurmak gerekecektir. Tehlikeli maddelerin karayoluyla taşınması hakkında çıkarılan yönetmeliğin 25. maddesinde güvenlik danışmanı istihdamından bahsedilmiştir. Bu madde 01 Ocak 2014 tarihinde yürürlülüğe girecektir.
08.10.2012
ADR YÖNETMELİĞİ VE ANTREPOLAR
12.06.2012 tarihli 28321 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Gümrük Yönetmeliğindeki değişiklikle Yönetmeliğin 81 ve 330 uncu maddeleri ile EK 62 de değişiklik yapılmış EK 12 ise yürürlükten kaldırılmıştır ve 2012/20 sayılı Genelge ile EK 62 kapsamı eşya Gümrük Tarife Bazlı listeden ADR yönetmeliği listesindeki tehlike madde listesine (ADR Cilt 1 Tablo A ve Tablo B) geçiş yapmıştır. Bu eşyaların niteliklerine uygun özel düzenek ve yapılara sahip geçici depolama yerlerine alınması zorunludur. Bu liste değişikliği sonrası ADR kapsamında bulunan 3000’i aşkın tehlikeli madde için antrepolarda özel düzenek ve yapılar zorunlu kılınmıştır.
Her ne kadar 2012/26 sayılı Genelge ile içeriği 5 litreden az olan ambalajlarda bulunan alkollü içkiler ile içeriği 500 ml'den az olan ambalajlarda bulunan parfüm ürünlerini anılan Genelge kapsamı dışında tutulmuş olsa da bu muafiyet oldukça yetersizdir. Şayet 2012/20 sayılı genelge ile lityum piller, araç hava yastığı modülleri, kendiliğinden şişmeyen can kurtaran aletleri vb. özel düzenek ve yapılara sahip antrepolara konulması zorunlu kılınmış ve bu da beraberinde kargaşalara sebebiyet vermiştir. Ayrıca ADR kapsamında taşınamayacak olan bazı ürünler (Örnek: Organik Peroksit Sınıf 5.2 Grup A) ve ADR kapsamı dışında sınırsız miktarda taşınabilecek ürünlerde ADR yönetmeliği tablo A ve tablo B kapsamında belirtilmiştir fakat yönetmelikte bu ürünlere ait herhangi bir açıklama getirilmemiştir.
Peki çözüm nedir? İlk olarak ADR Tehlikeli Madde Listesi kontrol edilmeli ve liste düzenlenmelidir. Daha sonra Liste kapsamında olan ürünlere, İçkilere uygulanan ADR Limit Miktar muafiyeti (ADR Yönetmelik Referans 3.4.6) ve Parfümlere uygulanan Hariç Miktar muafiyeti (ADR Yönetmelik Referans 3.5.1.2) uygulanmalıdır.
